Historyczne i współczesne aspekty etyki w sporcie

Abstract

Geneza sportu sięgająca starożytności pozwala upatrywać źródeł zasad moralnych i etyki
sportowej w wartościach etosu rycerskiego jako etyki walki. Odniesienie sportu do wojny jest zasadne
w związku z tkwiącą w naturze ludzkiej skłonnością do rywalizacji. W sportowych zmaganiach,
zgodnie z ideą religii zwycięstwo nie stanowiło wartości samej w sobie, lecz było oddawane bogom,
jako demonstracja siły, piękna, szlachetności i cnoty. Idee te zawarte są w haśle wyrażającym istotę
fair play „Not that you won or lost, but haw you played the game”. Pomimo, że wskutek oddzielenia
pierwiastka duchowego od fizycznego sport zatracił pierwiastki filozoficzne ze starożytnej Grecji, to
w szeroko rozumianej idei powinien nadal wypełniać wzór etyczno-wychowawczy i oprócz
wyczynowych funkcji być nosicielem piękna, uczciwości i szlachetności. Sport wyalienował się z
pierwotnych dążeń ludzkich. Wpłynęły na to współczesne przemiany życia społeczno-gospodarczego i
politycznego, jak globalizacja, postępujący konsumeryzm, utylitaryzm, rzutujące na zmiany w
sporcie. Współczesny sport sprzeniewierza się fundamentalnym zasadom moralnym: honor, godność,
dzielność, czysta gra, braterstwo, solidarność, życzliwość, opiekuńczość i normom etyki pracy:
rzetelność, wytrwałość, cierpliwość, prowadząc do alienacji wyniku sportowego pociągającego za
sobą komercjalizację ruchu sportowego, spiralę środków dopingujących, chuligańskie zachowania
kibiców, uleganie naciskom elit politycznych przez elity sportowe, handel meczami, kaperownictwo,
korupcję w środowisku działaczy sportowych, szowinizm.