Antysemityzm Marca ‘68

Abstract

Praca dotyczy przyczyn oraz skutków nagonki antysemickiej w Marcu’68. Z pewnością geneza „wydarzeń marcowych” nie opiera się jedynie na zakazie wystawiania Mickiewiczowskich Dziadów w reżyserii Kazimierza Dejmka. Na Marzec 68’ złożyło się bowiem wiele innych znaczących wydarzeń jak np. obszerny List otwarty do Partii autorstwa Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego obnażający mechanizmy działania ówczesnej władzy komunistycznej, rozłam w środowisku duchowieństwa polskiego oraz wojna sześciodniowa między Izraelem a Egiptem. Powoli acz skutecznie przybiera na sile obecny już wcześniej wątek antyżydowski - marcowy antysemityzm.
Znamienne przemówienie Władysława Gomułki z 19 czerwca 1967 roku dało jasno do zrozumienia, że władze PRL nie będą sprzeciwiać się wyjazdom Żydów z Polski, jeżeli tylko ci wyrażą taką wolę. Żydzi zostali nazwani „piatą kolumną”, co wstrząsnęło całym środowiskiem żydowskim, które potraktowało ową kalumnię nader poważnie.
Roszady personalne na Uniwersytecie Warszawskim, listy, donosy, telefony z pogróżkami, bezpodstawne aresztowania, szantaże oraz mniej lub bardziej jawna dyskryminacja osób żydowskiego pochodzenia jednoznacznie wskazywały na kampanię antysemicką.
Obraźliwe slogany typu: „Mośki do Izraela”, „Oczyścić partię z syjonistów” lub „Literaci do pióra, studenci do nauki, syjoniści do Syjonu”, za którymi stało MSW wpływały na ogólną atmosferę wydarzeń.
Podczas kolejnej z trzech fal powojennej emigracji Żydów z Polski na wyjazd zdecydowało się najwięcej pracowników administracji państwowej, prasy, instytutów i zakładów naukowo – badawczych, pracowników wyższych uczelni, PAN, MON, MSZ, ministerstwa sprawiedliwości oraz artystów; muzyków, rzeźbiarzy, malarzy i aktorów.