Acedia a poszukiwanie nieokreślonego. Między melancholią, nudą a utopią

Abstract

Niniejszy artykuł dotyczy grzechu lenistwa jako doświadczenia o charakterze fenomenologicznym i egzystencjalnym, objawiającym się w poczuciu znużenia, melancholii i przenikania tychże zjawisk do dyskursu utopijnego. Autor podejmuje próbę usytuowania melancholii w horyzoncie refleksji utopijnej, jako spoglądania w kierunku nieokreślonego i nieistniejącego. Pojęcie „nieokreśloności”, które uwidacznia się w spojrzeniu osoby znużonej jest charakterystyczne dla myślenia utopijnego. Owo spojrzenie pozbawione jest konturów rzeczywistości i jest tożsame z opisem miejsca nie-istniejącego. Lenistwo kojarzone jest z przyjemnym stanem relaksu szczególnie widoczne w postawie slow life oraz dolce far niente. Autor niniejszego tekstu stara się ukazać negatywną stronę lenistwa, które będąc przepełnione acedią wystawia człowieka na działanie nicości. Autor zwraca uwagę na warstwę językoznawczą przedstawiając etymologię i semantyczne konotacje lenistwa. Osobno omawia nudę w sztuce odnosząc się do dzieł i Pietera Bruegla, Albrechta Dürera i Edwarda Hoppera. Omawia ujęcia nudy w literaturze na podstawie trzech powieści bezpośrednio dotyczące zjawiska l’ennui.