Gdzie po śmieci podąża ludzka dusza I czy rośliny mogą zmartwychwstać?
O zainteresowaniu Marii Pawlikowskiej Jasnorzewskiej koncepcją palingenezy
Abstract
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska zainteresowała się zjawiskiem palingenezy pod wpływem dzieł Wincentego Lutosławskiego, Maurice'a Maeterlincka, a także Schopenhauera i Nietzschego, którzy myśl o metempsychozie zaczerpnęli z filozofii starożytnych Indii. Poetkę szczególnie zaciekawiła problematyka odradzania się roślin, o której mogła przeczytać w dziele Mundus Subterraneus Athanasiusa Kirchera. Motyw palingenezy obecny w jej twórczości obejmuje transmigrację dusz, ale przede wszystkim dotyczy ożywienia roślin, co koresponduje z jej zainteresowaniami botanicznymi i poetycką wrażliwością. Pawlikowska jest kontynuatorką myśli o wiecznym powrocie, posiadającej w literaturze polskiej bogate tradycje wywodzące się z epoki romantyzmu i Młodej Polski.